Chừng nửa tháng Chạp, xóm làng dậy mùi tết. Lò bánh tráng thơm phức mùi những chiếc bánh trắng đục, nóng hổi mới ra lò. Bên lò cốm, sau loạt tiếng nổ lụp bụp, những hạt nếp phồng to, thơm lựng bung xòe trong chiếc túi “khổng lồ”. Đó chính là thời điểm trống ngực cô bé tôi cũng đập thình thịch. Bồi hồi, chờ đợi. Và buổi chiều, khi có tiếng bác trưởng thôn gọi sáng mai mỗi nhà cử một người tham gia lao động cuối năm thì tôi hoàn toàn tin, tết đã chính thức về bên rìa xóm.

"Vui" nấu bánh chưng.

Sáng hôm đó quả là một ngày đặc biệt, mấy bác, mấy chú gọi là ngày “tổng vệ sinh thôn xóm”. Mỗi nhà cử một người đi lao động, chỉ thông báo có vậy, giả như nhà nào không có người đi thì cũng không có bất kỳ sự kiểm điểm, phê bình, cưỡng chế, trách phạt gì. Nhưng thật lạ, cuối năm bận rộn tối mặt chuyện đồng chuyện nhà nhưng ngày hôm đó không cần điểm diện cũng biết đầy đủ, không trai gái thì già trẻ, tuổi nào việc nấy. Như nhà tôi, nếu không điều động được anh Năm đi rong rào, chặt cây, cuốc cỏ thì mẹ cắt tôi cầm chổi mang thúng đi.

Quả là một buổi lao động tự nguyện siêu hiệu quả. Đội quân tổng lao động rất khí thế. Đường làng, ngó xóm trở thành nhiệm vụ chung. Ai cũng nhiệt tình làm. Đi đến đâu, rộn ràng, huyên náo đến đó. Những cây cao, che khuất tầm nhìn được đốn ngã, những hàng rào xiêu quẹo được đỡ lên chắc chắn, những ổ gà ổ voi được san lấp, làm sạch cỏ hai bên đường... Nói chung, nơi đội quân tổng lao động đi qua mọi con đường đều trở nên chỉnh tề, sạch đẹp. Tôi cứ đi qua rồi ngoái đầu nhìn lại sau lưng, cảm giác tết đang rón rén theo lưng mình...

Thoáng làng quê xưa xứ Quảng.

Và chiều hôm đó, tan học về, tôi sẽ chở em gái ngồi phía sau, đạp xe chạy một vòng khắp xóm. Thiệt là hay, những con đường cũ như được mặc bộ áo mới sạch như lau, như gã người rừng râu tóc lồm xồm được cắt tỉa, sửa sang. Tóm lại những ngày cuối tháng Chạp nhìn đâu cũng thấy mới mẻ, nghe đâu cũng thấy thơm tho.

Bây giờ đổi khác, thời đại công nghiệp, ra chợ có đủ đầy bánh mứt cho mâm cỗ tết nên cuối năm đã ít hơn mùi tết và đường sá đã bê tông hóa nên không còn đoàn quân “ tổng vệ sinh thôn xóm” như ngày xưa nữa.

Nhưng tôi, năm nào cũng vậy, khi thấy nắng ửng hồng lên cao, khi thấy khắp nơi lao xao không khí, lại thấy nhớ những cái tết ngày xưa, lại thấy mình lăng xăng cầm chổi quét đường làng ngõ xóm, rạo rực chờ… xuân.