Virus gây bệnh ở Vũ Hán là gì?

"Virus Vũ Hán" được nhắc tới những ngày này là loại virus mới thuộc chủng corona (ký hiệu 2019-nCoV hoặc nCoV), chưa từng được phát hiện trước đây. Nó được xem xuất phát từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc. Trên báo chí quốc tế, người ta thường dùng chữ "coronavirus" như một danh từ chung để chỉ loại virus mới này.

Chủng corona chính là chủng của các loại virus gây ra các bệnh đường hô hấp như dịch SARS hay Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS) năm 2012.

Hiện nay chưa rõ virus corona mới xuất hiện từ đâu, nhưng các loại coronavirus như vậy thường bắt nguồn từ động vật (vật chủ). Một số thông tin nói người nhiễm bệnh đầu tiên ở Vũ Hán là những người mua sắm tại các chợ buôn ẩm ướt ở Vũ Hán.

Đã xuất hiện thông tin nói món súp dơi ở Vũ Hán là nguyên nhân phát bệnh. Nhưng tới nay, thông tin này không chính xác. Đó là một tin giả được dựng lên để lừa cộng đồng mạng.

Nhiều thuyết âm mưu nói phòng thí nghiệm virus ở Vũ Hán đã "làm lọt virus corona ra ngoài" đến nay vẫn chỉ là đồn đoán, chưa được kiểm chứng.

Triệu chứng của virus corona mới ở Vũ Hán là gì?

Virus corona mới gây viêm phổi cấp. Người mắc bệnh viêm phổi do loại virus này gây ra có các biểu hiện như ho, sốt và khó thở. Báo Guardian cho biết trong các trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân còn suy yếu nội tạng.

Do đây là viêm phổi do virus, thuốc kháng sinh không có tác dụng, các loại thuốc chống virus hiện tại được dùng cho bệnh cúm thông thường cũng không hiệu quả.

Cách tốt nhất vẫn là nhập viện theo dõi. Đến nay, đa phần người chết do virus corona mới đều cao tuổi và mang bệnh sẵn, sức khỏe kém.

Khả năng lây lan

Virus corona mới đang gây sợ hãi vì tốc độ lan truyền. Nhiều người lo ngại nó sẽ giống các đại dịch SARS và MERS trước đây. Năm 2002, SARS lây lan sang 37 quốc gia/vùng lãnh thổ, nhiễm 8.000 người và khiến 750 người chết. MERS trong khi đó ít lây từ người sang người nhưng có khả năng gây tử vong lớn hơn, giết chết 35% trong tổng số 2.500 người bị nhiễm.

Hiện nay Trung Quốc đã xác nhận virus corona mới, tức virus Vũ Hán, có khả năng truyền từ người sang người. Hôm 28-1, chuyên gia tại Viện Robert Koch ở Đức cho biết một người đàn ông dương tính với virus mới là trường hợp người lây sang người đầu tiên ở châu Âu.

Hành khách mang khẩu trang tại sân bay Nhật Bản - Ảnh: REUTERS

Hiện nay virus đã lây sang 18 quốc gia/vùng lãnh thổ. Ngoài Trung Quốc, 17 quốc gia/vùng lãnh thổ khác có người nhiễm virus corona mới bao gồm: Hong Kong, Macau, Úc, Campuchia, Canada, Pháp, Đức, Nhật Bản, Malaysia, Nepal, Singapore, Hàn Quốc, Sri Lanka, Thái Lan, Đài Loan, Mỹ và Việt Nam.

Nó nguy hiểm như thế nào?

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 28-1 đã nâng mức cảnh báo đối với virus corona mới từ "trung bình" thành mức "cao".

Đây là một vụ bê bối nhỏ của WHO giữa bối cảnh nỗi sợ dịch bệnh đang bao phủ toàn thế giới. Tổ chức này từng đánh giá dịch cúm heo ở mức "rất cao" vào năm 2009, nhưng kết quả thực tế dịch này không "cao" như vậy. Đến giai đoạn 2014 - 2016, WHO lại bị cho đánh giá sai mức độ nghiêm trọng của dịch Ebola.

Xét lý thuyết số lượng tử vong/ca bệnh ngày nay, tỉ lệ chết người của dịch corona mới vào khoảng 3%. Dù vậy dư luận vẫn rất hoang mang.

Đã có thuốc trị chưa?

Tính đến nay, ít nhất Trung Quốc và Việt Nam đã có trường hợp khỏi bệnh sau khi xét nghiệm dương tính với virus chủng corona mới này. Tuy nhiên chưa có thuốc đặc trị loại virus mới.

Tân Hoa xã ngày 28-1 đưa tin các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc đã chọn ra 30 loại thuốc để thử nghiệm chống virus corona gây viêm phổi cấp ở Vũ Hán, bao gồm các loại thuốc đã có, thuốc đông y và sản phẩm tự nhiên có hoạt tính sinh học.

Đây chưa phải là các loại thuốc dùng để chữa bệnh nhưng được chọn ban đầu như các dạng thuốc "ứng viên" nhằm thử nghiệm, Tân Hoa xã dẫn thông báo từ Viện Khoa học Trung Quốc (CAS) cho hay.

Người dân ở thành phố thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) đeo khẩu trang khi đến quảng trường Thiên An Môn - Ảnh: REUTERS

Dựa trên các nghiên cứu mới nhất, nhóm nghiên cứu tiến hành sàng lọc các loại thuốc đang bán trên thị trường, cũng như các hợp chất có công hiệu cao và các hợp chất từ cây thuốc. Qua đó, họ chọn ra 30 loại thuốc chống virus này từ việc kết hợp sàng lọc và xét nghiệm enzyme.

Những loại được chọn vừa qua bao gồm 12 loại thuốc chống HIV như Indinavir, Saquinavir, Lopinavir, Carfilzomib và ritonavir, cũng như hai loại thuốc chống virus hợp bào hô hấp, thuốc chống tâm thần phân liệt và thuốc ức chế miễn dịch.

Ngoài ra, một số loại thuốc truyền thống của Trung Quốc được cho có thành phần hiệu quả chống virus Vũ Hán, bao gồm Hổ trượng (Polygonum cuspidatum), hay còn gọi là củ cốt khí và hoạt huyết đan, cũng nằm trong danh sách cân nhắc dùng để điều trị.

Đại dịch có bùng phát ở Việt Nam hay không?

Virus corona chưa hoành hành ở Việt Nam, và số ca nhiễm tại Việt Nam hiện lẻ tẻ như một số quốc gia/vùng lãnh thổ khác. Tuy vậy việc đề cao cảnh giác là rất cần thiết.

Nhiều nước tới nay đã tiến hành biện pháp khuyến cáo công dân, trong khi một số hãng hàng không ngưng bay tới Vũ Hán. Lấy ví dụ hãng Scoot của Singapore cho phép những người đặt vé trước về Vũ Hán có quyền thay đổi hành trình hoặc hoàn lại tiền vé. Những chuyến bay tới Vũ Hán được đổi thành Hàng Châu.

Bản thân chính quyền Trung Quốc đã đóng cửa thành phố Vũ Hán, cách ly với phần còn lại. Vì vậy khó có chuyện một du khách Vũ Hán nào đi khỏi Vũ Hán tới vùng khác hay nước khác từ ngày 23-1.

Mặc dù vậy, do virus corona mới đã xuất hiện từ giữa tháng 12, nhiều nước vẫn lo ngại và có biện pháp kiểm tra kỹ lưỡng đối với bất kỳ du khách Vũ Hán và Trung Quốc nào nói chung.

Tính tới nay, Mông Cổ và Triều Tiên là hai quốc gia đóng cửa biên giới với Trung Quốc. Ngoài ra, vùng Viễn Đông Nga cũng đóng cửa với Trung Quốc.

Nhật Đăng